Chúng ta may mắn được thừa kế truyền thống vẻ vang và oanh liệt do cha ông để lại. Chúng ta có quyền tự hào, và có trách nhiệm phải viết tiếp những trang vàng truyền thống đó.
Không tự hào sao được nếu ví lịch sử dựng nước và giữ nước của Việt Nam là tuổi cụ những 4 nghìn năm, thì của Nga mới tầm tuổi ông với 1 nghìn năm và của Mỹ chỉ đáng tuổi con mới hơn 2 trăm năm. Không tự hào sao được khi chúng ta đã đánh thắng những đế quốc hùng mạnh của các thời đại như Trung Hoa, Mông Cổ, Pháp, Mỹ. Không tự hào sao được khi xuyên suốt chiều dài lịch sử, dân tộc ta vừa chặn đứng thế lực bành trướng ở phía bắc lại vừa mở mang được bờ cõi ở phương nam. Không tự hào sao được khi ở bên cạnh nền văn hóa Đại Hán có sức đồng hóa mãnh liệt mà dân tộc ta vẫn giữ được bản sắc đậm đà riêng có. Không tự hào sao được khi Việt Nam luôn trong top 10 quốc gia có kết quả thi Olimpic toán quốc tế cao nhất...
Dân tộc ta còn rất nhiều điều đáng tự hào khác nữa mà trong khuôn khổ bài viết này, tôi không thể liệt kê hết được. Là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng "con rồng, cháu tiên", chúng ta phải có trách nhiệm giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp đó của cha ông.
Nhân dân ta có nhiểu phẩm chất quí báu như anh hùng, bất khuất, cần cù, thông minh, sáng tạo, khéo léo... Chẳng thế mà có người nước ngoài từng mơ "sáng hôm sau ngủ dậy được thành người Việt Nam". Trong khi sinh ra là người Việt Nam, chúng ta có quyền ngẩng cao đầu kiêu hãnh.
Vậy tại sao vẫn có nhiều người trong cộng đồng dân tộc ta lẽ ra phải phanh ngực hát vang bài ca "Ta tự hào đi lên, ôi Việt Nam!" * lại vật vã với tâm lí tự ti, nhược tiểu?
- Chúng ta có non sông gấm vóc giàu đẹp thế, con người tài giỏi thế, tại sao Việt Nam vẫn nghèo, chưa thể so được với các nước trong khu vực, đừng đòi hỏi phải sánh vai với các cường quốc năm châu? – Hơ hơ! Giàu nghèo tại số, cứ đổ quách cho khách quan từ bên ngoài đem đến, đâu phải lỗi nhân dân.
- Chúng ta có nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển rực rỡ, tại sao Việt Nam chưa có tác phẩm nào đóng góp cho kho tàng văn hóa nhân loại? – Kiến thức hạn hẹp thế. Chúng ta có Truyện Kiều của Nguyễn Du, có Bình Ngô Đại cáo của Nguyễn Trãi, có Bà chúa thơ nôm Hồ Xuân Hương, có thơ Tố Hữu, Xuân Diệu… toàn các danh nhân văn hóa rất đáng được tôn vinh.
- Chúng ta có bề dày lịch sử bốn nghìn năm, tại sao Việt Nam không có tên trên bản đồ đạo giáo và triết học thế giới? – Nhiều nhà khoa học của chúng ta đang ra sức chứng minh nền văn minh lúa nước Sông Hồng tiến bộ hơn nền văn minh du mục Sông Hoàng Hà, Kinh dịch là sản phẩm của dân tộc ta, và Lão Tử là người Hoa gốc Việt… Ơ kìa!
- Tại sao Campuchia có đền đá Angkor, trong khi ta chỉ có chùa Một Cột, chùa gỗ Trăm Gian? – Thế mà cũng đòi so. Họ có nền văn hóa đá thì ta có nền văn hóa ăn, đâu có kém gì nhau, nhỉ!
- Chúng ta luôn đoạt giải cao trong các kì thi toán quốc tế, tại sao Việt Nam không được công nhận là cường quốc toán học? – Câu hỏi thật ngây ngô! Người Do Thái có thành tích nào đáng kể trong các kì thi Olimpic toán đâu, tại sao họ đoạt được rất nhiều giải Nobel khoa học thế? Thợ làm toán với nhà toán học là hai khái niệm rất khác nhau, nhé!
- Một tay nhà báo nào đó đến Châu Âu khi "Gió trút lá, cho mùa thu thay áo" ** đã hứng khởi với cảm xúc đầy tự hào. Về nhà, anh ta viết bài ca ngợi Hà Nội là "Thủ đô cây xanh". – Vậy mà có những kẻ đang tâm tàn sát "thương hiệu" cây xanh của Hà Nội. Thế có đau không chứ?
- Chúng ta có gần trăm triệu dân, tại sao Việt Nam không có đô thị nào tầm cỡ như Singapore, Bangkok, Kuala Lumpur… mới chỉ là so trong khu vực? – Ơ! Quên rồi à? Sài Gòn từng là "Hòn ngọc Viễn Đông" đấy.
- Người Việt Nam nhanh nhẹn, khéo léo, tại sao bóng đá nước ta vẫn thua xa Hàn Quốc, Nhật Bản... khiến cho người hâm mộ ôm nhau khóc ròng trên khán đài mỗi khi tuyển ta thua tuyển bạn? – Phải nhớ là mấy mươi năm trước, mỗi khi thi đấu, bóng đá Việt Nam đều làm gỏi bóng đá Thái Lan nhé! Còn fan ta giờ lại nức nở mỗi khi đội tuyển nước nhà thua đội bóng ất ơ nào đó hơn cả nỗi đau mất người thân? Nhưng dân ta phải tự hào vì điều đó mới đúng, vì đấy là biểu hiện của tinh thần yêu nước nồng nàn chứ. Mà chúng ta thua có khi lại may, không thì hàng nghìn, hàng vạn xe máy ở Hà Nội và Sài Gòn làm loạn đường phố.
- Người Việt Nam sáng tạo, tại sao chúng ta chưa nghĩ ra trò chơi nào đạt tới tầm cao như bóng đá, tennis, golf, cầu mây…? – Đừng đùa! Đá cầu, đánh khăng, chơi chuyền, ô ăn quan… là các sản phẩm độc đáo của người Việt đấy.
- Người Việt Nam linh hoạt, tại sao chúng ta không có môn võ nào được đưa vào các sàn thi đấu đỉnh cao quốc tế như judo, karate, taekwondo, boxing, muay thai…? – À, tại vì nhân dân ta thân thiện, không hiếu chiến, cần gì phải nghĩ ra các trò bạo lực vớ vẩn ấy, miễn là cứ có giặc ngoại xâm, hễ đánh là ta "trăm trận, trăm thắng".
- Dân tộc ta phải như thế nào mới có bao nhiêu người từ nước ngoài lặn lội về tận cố quốc nhận tổ tiên, họ hàng chứ? Như ông Lý Thừa Vãn, tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc, quê gốc Bắc Ninh là hậu duệ của hoàng tử Lý Long Tường thời nhà Lý. Hay ông Ban Ki Moon, nguyên Tổng thư kí Liên Hợp quốc, tên Việt Nam là Phan Cơ Văn, quê Quốc Oai – Hà Nội là hậu duệ của cụ Phan Huy Chú. Mấy ông này đang được dư luận nước nhà hết lời ca ngợi là người trọng tình, trọng nghĩa. – Cũng phải thôi! Người Việt Nam có đức tính vọng quí, vọng phú chứ không vọng hèn. Mấy ông họ Lý, họ Phan ở Hàn Quốc là Việt Kiều thời xưa đấy. Nhưng các ông ấy là người vương giả, nổi tiếng. Trong khi hơn 5 triệu Việt Kiều thời nay, vẫn thường xuyên về nước thăm cố quốc, viếng tổ tiên, nhận họ hàng lại chẳng được ai màng tới, trừ khi đầu tư dự án hay… gây án. Cũng đều là án cả.
Nhân dân ta có nhiều phẩm chất quí báu, dân tộc ta rất đáng tự hào nhưng do hoàn cảnh đưa đẩy nên đất nước ta tạm thời chưa thể ngẩng cao đầu với năm châu bốn bể. Đấy là tại lỗi chúng ta đã "mang cả bốn nghìn năm vào trận thắng" * y như đánh bạc với số phận "lịch sử chọn ta làm điểm tựa" *** vậy.
Chúng ta cứ mãi huyễn hoặc với quá khứ, tự sướng với niềm tự hào không có thật thì „Dân gần trăm triệu ai người lớn? Nước bốn nghìn năm vẫn trẻ con" **** mà thôi.
_______________________
*Thơ Hoàng Trung Thông.
**Thơ Olga Bergholz
***Thơ Tố Hữu.
****Thơ Tản Đà.